"Debet" və "debet kart" nədir?
Debet nədir?
"Debet" anlayışı maliyyə əməliyyatlarında vəsaitin hesabdan çıxarılmasını ifadə edir və həm mühasibatlıqda, həm də bank sektorunda geniş tətbiq olunur. Debet əməliyyatları adətən fərdin və ya şirkətin bank hesabındakı mövcud vəsaitdən dərhal çıxarılan məbləğləri əhatə edir. Bu əməliyyatlara birbaşa pul çıxarma, alış-veriş və ya borc ödənişi kimi hallar daxildir. Debet əməliyyatları mövcud vəsaitin istifadə olunması və dərhal hesabdan çıxılması ilə xarakterizə olunur.
Debet əməliyyatlarının xüsusiyyətləri:
- Əlavə vaxt tanınmadan ani vəsait azalması baş verir.
- Əməliyyatın dəyəri dərhal hesabdan silinir.
Debet kart nədir?
Debet kart, sahibinə bağlı olduğu bank hesabından xərcləmə, pul çıxarma və ödəniş etmə imkanı verən bir kart növüdür. Bu tip kartlar birbaşa bank hesabına inteqrasiya olunub və həm alış-veriş, həm də nağd pul çıxarışları birbaşa hesabdakı mövcud balansdan silinir. Debet kartlar “bank kartı” və ya “hesab kartı” adları ilə də tanınır.
Debet kartların əsas xüsusiyyətləri:
- Hesaba bağlılıq: Kart, sahibinin bank hesabına birbaşa bağlıdır.
- Balansa əsaslanan xərcləmə prinsipi: Hesabda olan məbləğ qədər xərc etmək mümkündür, yəni mövcud vəsaiti aşmaq mümkün deyil.
- Xərcləmə limitləri: Günlük, dövri və ya əməliyyat üzrə limitlər təyin edilə bilər.
- Kart məlumatları: Kart üzərində nömrə, bitmə tarixi və təhlükəsizlik kodu (CVV) olur.
- Fiziki istifadə: ATM və POS cihazlarında PIN kodla və ya təmassız olaraq istifadə edilə bilər.
Debet kartla edilə biləcək əməliyyatlar:
- Nəğd pul çıxarışı: ATM-dən birbaşa hesabdan nəğd pul çıxarma.
- Alış-veriş: Mağaza və ya onlayn alış-veriş zamanı birbaşa hesabdan ödəniş.
- Borc və hesab ödənişləri: Debet kart vasitəsilə müxtəlif borcları və fakturaları ödəmək mümkündür.
Debet kart ilə mənfi balans mümkündürmü?
Normal hallarda debet kartlar mənfi balans istifadəsinə icazə vermir, çünki yalnız hesabda mövcud vəsaitdən istifadə edilir. Ancaq bəzi banklar xüsusi hallarda və ya müəyyən müştərilər üçün "overdraft" (əlavə hesab) xidməti təqdim edə bilər. Bu zaman faiz və ya əlavə ödəniş tətbiq oluna bilər.
- Overdraft xüsusiyyəti: Hesabda pul olmasa da, müəyyən limitə qədər xərcləməyə icazə verir.
- Faiz və ödənişlər: Mənfi balans istifadəsinə görə banklar faiz və komissiya tətbiq edə bilər.
- Müraciət və təsdiq: Bu xidmət bankın təsdiqi və istifadəçinin müraciəti ilə aktivləşdirilir.
Debet kart ilə onlayn ödəniş mümkündürmü?
Bəli, debet kartlarla onlayn alış-veriş mümkündür. Ödəniş zamanı kart nömrəsi, son istifadə tarixi və CVV kodunu daxil etmək kifayətdir.
- Kart məlumatları: Onlayn ödənişlər üçün istifadə olunur.
- Təhlükəsizlik: SMS təsdiqi, mobil təsdiq və digər metodlarla qorunur.
- İstifadə imkanları: Debet kartlar dünyanın müxtəlif ölkələrində və çoxsaylı onlayn platformalarda geniş şəkildə qəbul olunur.
Debet kartlar əsasən dərhal vəsait istifadəsi üçün nəzərdə tutulub və normal şərtlərlə taksitli alış-veriş üçün uyğun deyil. Amma bankların təqdim etdiyi əlavə xidmətlərlə bu mümkün ola bilər. Bu hallarda müştərilər maliyyə planlamasını diqqətlə aparmalı və əlavə şərtləri nəzərdən keçirməlidirlər.
