Kredit almaq şansı necə artırılır?
Kredit almaq şansı necə artırılır?
Kreditə uyğunluğun nə üçün vacib olduğu və həyatımıza necə təsir etdiyi barədə əvvəlki yazımızda danışmışdıq. İndi isə gəlin maliyyə həyatında onun necə yüksəldilə biləcəyinə baxaq.
Banklardan kredit almaq üçün ən vacib meyarlardan birinin şəxsin etibarlılığı olduğunu və bunun kredit təşkilatları tərəfindən əsasən keçmiş davranışlara və rəsmi məlumatlara əsasən qiymətləndirildiyini qeyd etmişdik.
Fərdi və KOBİ kredit müraciətlərində banklar adətən skoring və avtomatik qiymətləndirmə sistemlərindən istifadə edirlər. Bu qərarlarda ən çox istifadə olunan göstəricilər isə kredit reytinqləridir.
Banklar tərəfindən ən çox nəzərə alınan meyarlar arasında həm onların özləri tərəfindən hesablanan kredit reytinqləri, həm də keçmiş ödəniş davranışlarına əsaslanan Findeks kredit balı yer alır.
Kredit balınızı mütəmadi izləmək, vaxtında tədbir görməyə imkan verərək daha böyük düşüşlərin qarşısını alır və eyni zamanda kredit üçün müraciət etdikdə bankın sizi necə qiymətləndirəcəyini öncədən görməyə kömək edir. Kredit almaq şansını artırmaq və qorumaq üçün aşağıdakı ipuçlarına diqqət yetirmək vacibdir:
Kredit balını izləmək
Kredit balı – şəxsin və ya müəssisənin keçmiş kredit istifadəsi və ödəniş performansına əsaslanaraq hesablanan bir göstəricidir. Yüksək kredit balına sahib olanlar banklardan daha asan və daha sərfəli şərtlərlə kredit ala bilirlər. Kredit balını mütəmadi olaraq izləmək gecikmələri erkən aşkar etmək və tədbir görmək baxımından vacibdir.
Borca girməyə diqqətlə yanaşmaq
Kredit istifadə edərkən məsuliyyətli şəkildə borclanmaq və gəlir–xərc balansını düzgün qurmaq lazımdır. Borc məbləğini gəlirə uyğun təyin etmək, aylıq ödənişləri büdcəyə uyğun müəyyənləşdirmək, lazımsız xərclərdən qaçmaq və borcların faiz dərəcələrini müqayisə edərək ən uyğun olanı seçmək vacibdir. Həddindən artıq borclanma gəlirin böyük bir hissəsinin faiz ödənişlərinə getməsinə və ödəmə çətinliyinə səbəb ola bilər.
Ödənişləri vaxtında həyata keçirmək
Borcların vaxtında ödənilməsi kredit almaq şansını qorumaq üçün ən vacib qaydadır. Gecikmiş və ya natamam ödənişlər həm faiz yükünü artırır, həm də kredit balını aşağı salır. Kredit götürərkən hazırlanmış ödəniş planının gəlir–xərc balansına uyğun olub-olmaması və alternativ ödəniş planlarının bankdan tələb olunması ödənişlərin daha rahat həyata keçirilməsini təmin edə bilər.
Borca borcla cavab verməmək
Bir borcu ödəmək məqsədilə yeni borc götürmək – yəni borcu başqa borcla əvəzləmək – qısamüddətli çıxış yolu kimi görünsə də, uzunmüddətli perspektivdə daha ciddi maliyyə çətinliklərinə yol aça bilər.
Bu üsul ümumi faiz yükünü artırır, borcun müddətini uzadır və nəzarəti çətinləşdirir. Bu səbəbdən bu praktikadan uzaq durmaq və əgər lazımdırsa, mövcud borcları daha sərfəli şərtlərlə yenidən qurmaq daha düzgün yoldur.
Borcları yenidən strukturlaşdırmaq
Borcları strukturlaşdırmaq – mövcud borcların daha uyğun şərtlərlə birləşdirilməsi deməkdir. Bu üsul faiz dərəcəsini azaldır, ödənişi daha asan hala gətirir və borcu daha tez bağlamağa imkan verir. Xüsusilə yüksək faizli kredit kartı borcları daha aşağı faizli və rahat ödəniş planlı istehlak kreditləri ilə əvəz oluna bilər. Amma bu zaman təkrarən eyni borclanma vərdişlərinə qayıtmamaq üçün diqqətli olmaq lazımdır.
Nəticə
Kreditə uyğunluq maliyyə həyatında uğur və etimadın açarıdır. Onu artırmaq üçün kredit savadlılığını inkişaf etdirmək, qorumaq üçün isə borcları vaxtında ödəmək, borcu borcla çevirməmək və strukturlaşdırmadan istifadə etmək vacibdir. Kreditə uyğunluğun qorunması həm fərdlər, həm də KOBİ-lər üçün maliyyə imkanlarını artırır, riskləri azaldır və davamlılığı təmin edir.
